In opdracht van de gemeenten Dessel, Heist-op-den-Berg, Herselt, Hulshout, Laakdal en Westerlo organiseerde het Kempens Woonplatform (KWP) een onderzoek over de woningkwaliteit van oudere woningen.

De Katholieke Hogeschool Kempen voerde de voorbije maanden dit onderzoek uit. De studie is nu afgerond en leidde tot enkele verrassende resultaten.
 
In opdracht van de bovenstaande gemeenten Dessel, Heist-op-den-Berg, Herselt, Hulshout, Laakdal en Westerlo voerde KHK de voorbije maanden een onderzoek uit met betrekking tot de woningkwaliteit van oudere woningen (gebouwd voor 1981). Uit de woonbeleidsplannen, opgemaakt door KWP, bleek immers dat er weinig bekend was over de huidige kwaliteit van de woningen.
 
De bedoeling van het onderzoek was tweeledig:
–     Een beeld krijgen van de kwaliteit van de oudere woningen.
–     Achterhalen wat iemand ertoe aanzet om zijn woning te verbeteren. Met andere woorden, hoe kunnen beleidsverantwoordelijken mensen overtuigen om hun woning beter en gezonder te maken.
 
In totaal werden ruim 2.000 enquêtes verstuurd over de 6 gemeenten. Door de hoge respons (ongeveer 40 %) werden heel betrouwbare resultaten verkregen.
 
Diverse aspecten van woningkwaliteit werden onderzocht: bouwkundige kwaliteit, comfort, energetische kwaliteit, functionele kwaliteit en woonomgeving. Verder werd er telkens bekeken of er opmerkelijke verschillen waren tussen bv. huurders en eigenaars, jongeren en ouderen … . Tenslotte werd ook de kennis van de premies bevraagd.
 
 
Ruim 1 op 4 beschikt niet over basiscomfort
In onderstaande worden enkele opvallende conclusies weergegeven:
–     De meeste woningen hebben een goede bouwkundige kwaliteit. De meest voorkomende gebreken zijn scheuren en beschadigingen in de gevels en schimmel in de woning.

–     Vrij verrassend waren de resultaten met betrekking tot het comfort in de woningen. Als uitgangspunt werd gesteld dat een comfortabele woning beschikt over een WC, een badkamer met warm water en bad of douche, een keuken met kookvuur, gootsteen, warm water en ijskast en over centrale verwarming. Uit het onderzoek blijkt dat 22 % van de respondenten niet beschikt over dit veronderstelde basiscomfort. Bij private huurders loopt dit percentage zelfs op tot 40 %. Het ontbreken van centrale verwarming is hiervoor de belangrijkste oorzaak.

–     Dat de energetische kwaliteit van oudere woningen slechter is dan die van de huidige woningen, was enigszins te verwachten. Ondanks het recente premiebeleid zijn deze woningen nog onvoldoende geïsoleerd. Dakisolatie scoort nog redelijk (63 %), voor muur- en vloerisolatie is dit veel minder. Private huurwoningen hinken ook hier achterop: slechts 30 % beschikt over dakisolatie en 15 % over buitenmuurisolatie. Op het gebied van enkele beglazing is er ook nog een heuse inhaaloperatie nodig. Meer dan de helft van de oude woningen heeft nog enkel glas (in 1 of meerdere vertrekken).

–     De onaangepastheid van de woning bij oudere bewoners valt op (bv. het moeten nemen van trappen om leefruimtes te bereiken). Toch wordt dit door het merendeel van de respondenten niet als een probleem ervaren.

–     Over de woonomgeving waren de meeste respondenten, zowel huurders als eigenaars, heel tevreden.
 
 
Premies als extra stimulans?
Ruim de helft van de respondenten heeft nog geen gebruik gemaakt van één van de woongerelateerde premies. De gezinnen die in de nabije toekomst van plan zijn om werken uit te voeren aan de woning, doen dit niet dankzij de bestaande premies: 80 % zou de werken ook zonder premie uitvoeren. Voor hen die geen werken plannen, vormt het financiële aspect de voornaamste reden en kan een premie hen blijkbaar niet overhalen. Ook de rompslomp die renovatiewerken meebrengen, vormt een belangrijke barrière.
 
Lokale vertaling
Het onderzoek heeft een aantal belangrijke pijnpunten blootgelegd en sluit af met een aantal beleidsaanbevelingen. Zo concludeert het onderzoek o.a. dat subsidies best doelgerichter worden ingezet. Ook het wegnemen van praktische drempels bij inwoners door het organiseren van bv. een samenaankoop wordt aangehaald. Verder wordt er ook gewezen op initiatieven om de woningkwaliteit van de private huurwoningen te verbeteren. Met deze aangereikte instrumenten kan elke gemeente de volgende jaren werken aan een beleid dat erop gericht is om de woningkwaliteit op haar grondgebied te verbeteren. Kempens Woonplatform zal hierbij de nodige ondersteuning bieden.
 
Het volledige rapport kan je nalezen op www.kempenswoonplatform.be.